Nghiên cứu, xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn và đề xuất lượng giá thiệt hại do ô nhiễm và suy thoái môi trường gây ra ở Việt Nam

 Trong thực tiễn quản lý môi trường, đòi hỏi về lượng giá thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái môi trường gây ra ngày càng trở nên cấp thiết. Lượng hoá thiệt hại kinh tế cho phép ước tính được những tác động bất lợi đối với môi trường, đối với nền kinh tế - xã hội mà lâu nay hầu như mới chỉ được đề cập đến một cách định tính. Các kết quả lượng giá sẽ giúp đưa ra những căn cứ khoa học để xác định mức đền bù thiệt hại hợp lý mà bên gây ô nhiễm phải chi trả. Các kết quả lượng giá thiệt hại còn cung cấp thông tin giúp các nhà quản lý đưa ra những quyết định đúng đắn về mức đầu tư nguồn lực hợp lý cho việc phục hồi môi trường sau khi bị ô nhiễm, suy thoái. Hiện tại, các kỹ thuật lượng hoá đã được phát triển tương đối hoàn chỉnh. Việc áp dụng các phương pháp ước lượng ngày càng phổ biến, không chỉ dừng lại ở các nước phát triển mà còn lan sang các nước đang phát triển nhờ sự tiến bộ trong nhận thức của các nhà quản lý theo hướng vận dụng những nguyên tắc kinh tế vào quản lý tài nguyên và môi trường. Tại Việt Nam, các nhà nghiên cứu cũng đã nỗ lực tiến hành một số chương trình, dự án về lượng giá giá trị tài nguyên/ môi trường và lượng giá thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái gây ra và bước đầu đạt được những kết quả khoa học nhất định. Tuy nhiên, việc áp dụng lượng giá vào lĩnh vực quản lý nhà nước về môi trường chưa được triển khai, dẫn đến những bất cập trong xử lý vi phạm về bảo vệ môi trường. Trước vấn đề này, Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì thực hiện dự án cấp Bộ: “Nghiên cứu, xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn và đề xuất lượng giá thiệt hại do ô nhiễm và suy thoái môi trường gây ra ở Việt Nam”. Mục tiêu của đề tài là xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn về lượng hoá thiệt hại kinh tế do ô nhiễm và suy thoái môi trường gây ra, từ đó đề xuất các chính sách áp dụng lượng giá thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái môi trường phù hợp với điều kiện của Việt Nam; Đề xuất cách thức, phương pháp xác định thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái gây ra phục vụ việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thực hiện mục 7 Điều 131 Luật Bảo vệ môi trường 2005. Đây cũng là một nghiên cứu cơ sở phục vụ trực tiếp việc xây dựng văn bản hướng dẫn Luật Bảo vệ môi trường 2005 theo nội dung tại Mục 2 Chương IX,  bao gồm 5 Điều (từ Điều 130 đến Điều 134). Dự án đã hệ thống hoá, tổng kết được cơ sở lý luận và thực tiễn về lượng giá thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái môi trường gây ra; tổng hợp, phân tích kinh nghiệm của các nước, các khu vực trên thế giới; thực trạng quy định pháp luật và áp dụng lượng giá thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái môi trường gây ra ở Việt Nam. Dự án đề xuất về áp dụng lượng giá thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái môi trường gây ra phù hợp với điều kiện Việt Nam. Cụ thể là các đề xuất về lựa chọn các phương pháp phù hợp để áp dụng trong từng trường hợp ; xác định phạm vi nguyên nhân gây ô nhiễm cần lượng giá ; xác định nội dung đánh giá thiệt hại ; xác định phạm vi thiệt hại có thể đưa vào mô hình lượng giá ; xây dựng các mô hình, công thức lượng giá thiệt hại ; phương án thay thế trong trường hợp không thể lượng giá thịêt hại ; cơ quan quản lý phù hợp chịu trách nhiệm thực hiện vịêc lượng giá thiệt hại. Các đề xuất của dự án được cụ thể hoá bằng một dự thảo Nghị định về xác định thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái gây ra đối với môi trường được trình bày trong Phụ lục của dự án.Dự án được triển khai và thực hiện năm 2007.Ban Kinh tế Tài nguyên và Môi trường