- Ngày 18/9/2006, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ký quyết định số 1237/QĐ-TTg thành lập Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường.
Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường là đơn vị nghiên cứu khoa học thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường - có chức năng nghiên cứu các chính sách kinh tế - xã hội liên quan đến tài nguyên và môi trường; đề xuất xây dựng chiến lược, thể chế, chính sách, quy hoạch tổng thể về quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; thực hiện nhiệm vụ đào tạo và các hoạt động sự nghiệp khác theo quy định của pháp luật.
Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường có tư cách pháp nhân, có con dấu, tài khoản theo quy định của pháp luật. Viện có tên giao dịch tiếng Anh: Institute of Strategy and Policy on Natural Resources and Environment (ISPONRE).
- Ngày 16/11/2006, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Quyết định số 1708/QĐ-BTNMT bổ nhiệm PGS.TS. Trương Mạnh Tiến (nguyên Vụ trưởng Vụ Môi trường) giữ chức Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường.
- Ngày 29/12/2006, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Quyết định số 2021/QĐ-BTNMT quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường.
Cơ cấu tổ chức của Viện lúc này bao gồm: 02 phòng chức năng (Văn phòng, Phòng Khoa học và Hợp tác quốc tế); 04 ban nghiên cứu (Ban Chiến lược, Ban Chính sách, Ban Dự báo, Ban Kinh tế) và 03 đơn vị sự nghiệp (Trung tâm đào tạo và tư vấn khoa học, Trung tâm Dữ liệu và Phân tích hệ thống, Tạp chí Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường).
- Ngày 04/3/2008, Chính phủ ban hành Nghị định số 25/2008/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Theo đó, chức năng và cơ cấu tổ chức của Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có sự thay đổi rõ rệt phù hợp với tình hình mới, Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường là đơn vị nằm trong danh sách 24 đơn vị trực thuộc Bộ.
- Ngày 28/3/2008, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường bổ nhiệm TS. Nguyễn Văn Tài (Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Môi trường) giữ chức Phó Viện trưởng phụ trách (Quyết định số 652/QĐ-BTNMT).
- Ngày 02/7/2008, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Quyết định số 1326/QĐ-BTNMT quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường.
Theo quyết định này, Viện gồm 15 đơn vị trực thuộc, bao gồm: 03 phòng chức năng (Văn phòng Viện, Phòng Kế hoạch - Tài chính, Phòng Hợp tác quốc tế); 08 ban nghiên cứu (Ban Tổng hợp, Ban Dự báo và Chiến lược, Ban Thể chế và Nguồn lực, Ban Kinh tế tài nguyên và môi trường, Ban Môi trường và Phát triển bền vững, Ban Quản lý đất đai và Bất động sản, Ban Quản lý tài nguyên và Đa dạng sinh học và Ban Biến đổi khí hậu và biển, hải đảo); 04 tổ chức sự nghiệp khoa học (Trung tâm Tư vấn và Đào tạo quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường, Trung tâm Thông tin Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường, Tạp chí Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường và Phân Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường tại Thành phố Hồ Chí Minh).
- Ngày 02/10/2008, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Quyết định số 1948/QĐ-BTNMT bổ nhiệm TS. Nguyễn Văn Tài (Phó Viện trưởng phụ trách) giữ chức Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường.
- Ngày 04/3/2013, Chính phủ ban hành Nghị định số 21/2013/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Theo đó, chức năng và cơ cấu tổ chức của Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp tục có sự thay đổi để phù hợp tình hình thực tế, Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường là đơn vị nằm trong danh sách 23 đơn vị trực thuộc Bộ.
- Ngày 09/12/2013, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Quyết định số 2468/QĐ-BTNMT quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường.
- Ngày 26/6/2017, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Quyết định số 1539/QĐ-BTNMT quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường.
- Ngày 28/10/2022, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Quyết định Số 2888/QĐ-BTNMT quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường.
Theo đó, cơ cấu tổ chức của hiện nay của Viện được tinh gọn hơn, gồm 09 đơn vị trực thuộc như sau:
- 02 phòng chức năng: Văn phòng, Phòng Khoa học và Hợp tác quốc tế.
- 06 ban nghiên cứu: Ban Tổng hợp và Dự báo chiến lược, Ban Kinh tế tài nguyên và môi trường, Ban Đất đai, Ban Môi trường và Phát triển bền vững, Ban Địa chất, Khoáng sản và Tài nguyên nước và Ban Biến đổi khí hậu và các vấn đề toàn cầu.
- 02 tổ chức sự nghiệp khoa học: Trung tâm Tư vấn, Đào tạo và Dịch vụ tài nguyên và môi trường và Trung tâm Phát triển và Ứng dụng khoa học công nghệ về đất đai.
- Cơ quan ngôn luận: Tạp chí Môi trường
- Ngày 31/08/2015, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Quyết định số 2218/QĐ-BTNMT bổ nhiệm PGS.TS. Nguyễn Thế Chinh (nguyên Phó Viện trưởng phụ trách Viện) giữ chức Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường.
- Ngày 30/10/2020, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Quyết định số 2458/QĐ-BTNMT bổ nhiệm PGS.TS. Nguyễn Đình Thọ (nguyên Cục trưởng Cục Kinh tế và Phát triển quỹ đất) giữ chức Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường.
Viện trưởng qua các thời kỳ
PGS.TS. Trương Mạnh Tiến
Viện trưởng
(11/2006 – 3/2008)
TS. Nguyễn Văn Tài
Viện trưởng
(4/2008 – 7/2015)
PGS.TS. Nguyễn Thế Chinh
Viện trưởng
(8/2015 - 8/2020)
PGS.TS. Nguyễn Đình Thọ
Viện trưởng
(11/2020 - nay)