Hội thảo Thúc đẩy các giải pháp tuần hoàn để thực hiện Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa

Ô nhiễm rác thải nhựa là một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng và cấp bách nhất hiện nay trên phạm vi toàn cầu. Theo Báo cáo năm 2022 của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), hàng năm, rác thải nhựa không được quản lý đạt 79 triệu tấn; trong đó, khoảng 34 triệu tấn nhựa được thu gom ở bên trong các bãi chôn lấp, 26 triệu tấn được đốt tại các bãi chôn lấp lộ thiên (bao gồm đốt rác thải của hộ gia đình và đốt tại các bãi chôn lấp) và 19 triệu tấn được thải ra môi trường.

Nhận thức được các tác động nghiêm trọng của ô nhiễm nhựa, Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc đã mời các quốc gia thành viên cùng tham gia đàm phán một văn kiện ràng buộc pháp lý nhằm giải quyết khủng hoảng về ô nhiễm nhựa (Nghị quyết UNEP/EA.5/Res.14, kỳ họp lần thứ 5 Hội đồng Môi trường Liên Hợp Quốc năm 2022 về “Chấm dứt ô nhiễm nhựa: Hướng tới một công cụ ràng buộc pháp lý quốc tế”).

Việt Nam đã tích cực tham gia vào các cuộc đàm phán nhằm thiết lập Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa. Trải qua các phiên đàm phán từ năm 2022 tới nay, Việt Nam sớm nhận thấy sự cần thiết của việc lồng ghép các mô hình chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn, tái chế và quản lý bền vững các sản phẩm nhựa. Kinh tế tuần hoàn đã được thể chế hóa tại Điều 142, Luật Bảo vệ Môi trường 2020, theo đó “Kinh tế tuần hoàn là mô hình kinh tế trong đó các hoạt động thiết kế, sản xuất, tiêu dùng và dịch vụ nhằm giảm khai thác nguyên liệu, vật liệu, kéo dài vòng đời sản phẩm, hạn chế chất thải phát sinh và giảm thiểu tác động xấu đến môi trường”. Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10 tháng 01 năm 2022 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật BVMT 2020 đã quy định tiêu chí, lộ trình và cơ chế khuyến khích phát triển KTTH. Thực hiện theo Điều 139 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP, Bộ Tài nguyên và Môi trường được giao chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch hành động quốc gia (KHHĐQG) thực hiện KTTH. Hiện nay, Dự thảo KHHĐQG thực hiện KTTH đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường hoàn thành, và dự kiến được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào quý IV năm 2024.

Sau 02 năm tham gia đàm phán, văn kiện ràng buộc pháp lý về ô nhiễm nhựa trên phạm vi toàn cầu dự kiến sẽ được thông qua tại Hội nghị INC-5 tại Busan, Hàn Quốc. Theo đó, các quốc gia thành viên sẽ cần thực hiện các mục tiêu được xác định trong Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa.

Trung tâm TVĐT&DVTNMT